Lãnh đạo không chỉ tồn tại ở vị trí lãnh đạo được xác định, mà nó có ở tất cả các cấp trong mọi tổ chức và xã hội. Lãnh đạo có ý nghĩa khác nhau với những nền văn hóa và trong những tình huống khác nhau, tuy nhiên vai trò này cực kỳ quan trọng trong tất cả các tổ chức và doanh nghiệp.
Lãnh đạo là gì?
Lãnh đạo (Leadership) là nghệ thuật gây ảnh hưởng, truyền cảm hứng và thúc đẩy một tổ chức, đội ngũ hành động để thực hiện kế hoạch chiến lược, đạt được mục tiêu chung của tổ chức.
Trong doanh nghiệp, lãnh đạo là tập hợp các hành vi được sử dụng để thống nhất phương hướng, chiến lược cho từng cấp bậc nhân viên, thực hiện các kế hoạch và liên tục đổi mới, mang lại giá trị cho tổ chức.
Đặc điểm của người lãnh đạo
Có tầm nhìn dài hạn:
Nhà lãnh đạo phải có tầm nhìn dài hạn để dẫn dắt một tổ chức thành công. Họ hình dung được bức tranh tổng thể của doanh nghiệp trong tương lai và biết tổ chức đang thiếu những gì và lộ trình phát triển ra sao.
Khả năng truyền cảm hứng xuất sắc:
Nhà lãnh đạo không chỉ tham gia vào việc triển khai và thực thi, mà còn truyền cảm hứng, tạo động lực, thúc đẩy tinh thần cho đội ngũ cấp dưới. Họ gắn kết mỗi cá nhân thành một đội ngũ vững mạnh và cùng hướng tới mục tiêu chung của tổ chức.
Nhà hoạch định chiến lược tài ba:
Nhà lãnh đạo phải là người hoạch định chiến lược tài ba để thực hiện mục tiêu hiệu quả nhất. Họ phân công nhiệm vụ và tận dụng nguồn lực một cách tối ưu, linh hoạt ứng biến với mọi vấn đề và hướng dẫn cho đội ngũ cấp dưới thực thi các nhiệm vụ.
Là một người huấn luyện:
Nhà lãnh đạo có khả năng nhìn người và tận dụng nguồn nhân lực tốt. Họ biết ai là mảnh ghép phù hợp với đội ngũ và giúp từng cá nhân phát huy tối đa năng lực để cống hiến cho tổ chức.
Vai trò của người lãnh đạo trong doanh nghiệp
Xây dựng chiến lược kinh doanh:
Nhà lãnh đạo có khả năng dự đoán cơ hội và rủi ro tiềm ẩn trong tương lai. Họ xây dựng chiến lược phát triển dài hạn cho doanh nghiệp bằng việc nghiên cứu kỹ lưỡng về doanh nghiệp, đối thủ cạnh tranh, thị trường và khách hàng mục tiêu.
Đó cũng là một quá trình rèn luyện, học hỏi chứ không phải bẩm sinh mà có. Có như vậy, họ mới có thể tác động mạnh mẽ tới các thành viên khác trong tổ chức, khẳng định uy tín và danh tiếng của bản thân.
Hoạch định chính sách:
Nhà lãnh đạo hoạch định các chính sách cho doanh nghiệp để yêu cầu mọi người tuân thủ và hoạt động nhóm hiệu quả. Đồng thời, họ thiết lập cơ chế giúp các thành viên hướng tới mục tiêu và lợi ích chung của tổ chức.
Đại diện pháp lý cho doanh nghiệp:
Nhà lãnh đạo là người đại diện pháp lý cho doanh nghiệp và chịu trách nhiệm khi có sai phạm trong quá trình hoạt động.
Đào tạo, dẫn dắt đội ngũ nhân viên:
Nhà lãnh đạo có trách nhiệm huấn luyện và dẫn dắt đội ngũ nhân viên để phát triển năng lực và sự cống hiến cho tổ chức.
Nhà lãnh đạo là những người dám nghĩ dám làm, dám đứng ra chịu mọi trách nhiệm, họ có năng lượng và thu hút mọi người xung quanh. Khi nhìn nhận thấy những người có tố chất, nhà lãnh đạo thậm chí còn có thể rèn luyện để họ trở thành những người thay thế mình trong tương lai.
Tạo ra nguồn năng lượng tích cực
Nhà lãnh đạo phải là người tạo ra nguồn năng lượng cho mỗi thành viên và tập thể, đây là động lực quan trọng để tạo sự hài lòng cho nhân viên cũng như giữ chân họ ở lại, cống hiến lâu dài cho doanh nghiệp.
Khi nhân viên không có định hướng, họ luôn có cảm giác kiệt sức, cạn kiệt năng lượng, stress và dễ cảm thấy tiêu cực trước mọi khó khăn. Chính vì vậy, động lực từ nhà lãnh đạo lúc này sẽ là “sức kéo” cho một tập thể năng động, linh hoạt, luôn nhìn thấy giải pháp trong mọi vấn đề.
Kiểm soát cơ cấu tổ chức
Lãnh đạo có thể là người tiên phong, định hướng và củng cố niềm tin trong tổ chức. Cho dù ở bất kỳ doanh nghiệp nào, quy mô lớn hay nhỏ, hoạt động lâu năm hay không đều tồn tại những lỗ hổng. Chính vì vậy, nhà lãnh đạo cần phải để tâm đến quá trình hoạt động để kịp thời phát hiện những bất cập, sai phạm để điều chỉnh kịp thời.
>>> Xem thêm: Lãnh đạo bản thân từ tốt đến vĩ đại cho lãnh đạo
Tố chất cần có của một người lãnh đạo
EQ cao
Chỉ số EQ được xem là quan trọng hơn so với chỉ số IQ, nhà lãnh đạo sở hữu EQ cao để có khả năng cảm nhận tốt hơn những tâm tư, nguyện vọng của đội ngũ nhân viên cấp dưới, thậm chí là đọc được những giao tiếp không lời từ người khác. Từ đó có thể lãnh đạo cấp dưới tốt hơn, khiến họ hài lòng và cống hiến hết mình vì tổ chức.
Chính trực
Một nhà lãnh đạo có đức tính chính trực sẽ được yêu mến và tin tưởng từ các nhân viên cấp dưới. Đây cũng là đức tính mà tất cả mọi người đều mong muốn ở vị lãnh đạo của mình, đảm bảo mọi quyết định và hành động đều dựa trên tiêu chuẩn đúng đắn.
Nếu một nhà lãnh đạo không chính trực, họ có thể đưa ra những quyết định không công bằng hoặc không đúng đắn, điều này có thể gây ra sự thiếu minh bạch và những hậu quả nghiêm trọng cho tổ chức, doanh nghiệp.
Nghị lực
Là người đầu tàu chèo lái con tàu đi đúng lộ trình để về được vạch đích, nhà lãnh đạo cần có nghị lực để sẵn sàng đương đầu với mọi sóng gió, khó khăn. Khi phải đối mặt với những tình huống khó khăn, họ cần giữ bình tình để đưa ra quyết định đúng đắn, dẫn dắt đội ngũ nhân viên vượt qua rào cản, đi tới thành công.
Nhà lãnh đạo có nghị lực thường có tầm nhìn rộng lớn, quyết tâm cao độ và giữ được nhiệt huyết, không bỏ cuộc trước những khó khăn, sẵn sàng thử nghiệm và áp dụng những cái mới để đưa tổ chức phát triển hơn nữa.
Tự tin
Sự tự tin giúp tạo nên phong thái của một nhà lãnh đạo xuất sắc, đồng thời giúp họ đưa ra những quyết định và hành động dứt khoát, gây dựng được uy tín trong lòng nhân viên và động viên họ đạt được các mục tiêu chung của tổ chức.
Thông minh
Nhà lãnh đạo thông minh có khả năng đọc hiểu và phân tích thông tin một cách nhanh chóng, chính xác, từ đó đưa ra quyết định và hành động đúng đắn và có tầm nhìn. Bên cạnh suy nghĩ thông minh, nhà lãnh đạo cũng phải có tầm nhìn và biết dùng người xuất sắc. Nhà lãnh đạo có thể không sở hữu chỉ số IQ cao nhất, cũng không phải là người có chuyên môn giỏi nhất, nhưng tổng thể họ phải là người có khả năng kết hợp nhiều yếu tố khác nhau để đạt được sự thành công trong vai trò lãnh đạo.
Làm thế nào để trở thành một người lãnh đạo xuất sắc
Nuôi dưỡng, quản trị các mối quan hệ
Một nhà lãnh đạo giỏi phải được công nhận từ các mối quan hệ chất lượng xung quanh, đó có thể là nhân viên, bạn bè, người thân, đối tác làm ăn,… Việc nuôi dưỡng và quản trị các mối quan hệ là rất cần thiết.
Nếu muốn trở thành một nhà lãnh đạo xuất sắc, họ cần khẳng định bản thân với những mối quan hệ chất lượng nhất. Bằng cách thay đổi cách đối nhân xử thế, học cách lắng nghe, thấu hiểu và chia sẻ. Một nhà lãnh đạo thực thụ luôn phải thấu hiểu và đồng cảm với người khác để giúp họ một cách tinh tế nhất.
Tận dụng quỹ thời gian hiệu quả
Thời gian công bằng với tất cả mọi người là một ngày đều có 24 tiếng, cách mà mỗi người tận dụng quỹ thời gian ấy có thể cho phép họ đạt được mục tiêu hay không. Thực tế, công việc mỗi ngày của nhà lãnh đạo là rất nhiều, áp lực cao, chính vì vậy họ cần giữ trạng thái tập trung tuyệt đối để giải quyết công việc.
Muốn trở thành một nhà lãnh đạo xuất sắc, mỗi người cần phải biết cách phân chia thời gian và ưu tiên công việc để đạt được hiệu suất cao nhất, đồng thời không bỏ quên nhiệm vụ. Đặc biệt, nhà lãnh đạo cũng biết cách để tạo động lực cho nhân viên tuân thủ thời gian của tổ chức, tạo ra một môi trường kỷ luật và tích cực.
Nhận thấy mặt tích cực trong khó khăn
Những thách thức, khó khăn đôi khi sẽ ập đến bất ngờ, không báo trước. Chính vì vậy, với vai trò lãnh đạo một tổ chức doanh nghiệp, nhà lãnh đạo cần giữ bình tĩnh để đương đầu với mọi thử thách.
Chẳng hạn như khoảng thời gian khủng hoảng do dịch bệnh Covid, nhiều doanh nghiệp thậm chí đã phá sản chỉ vì người lãnh đạo không giữ được sự sáng suốt trước những sự thật tàn khốc. Nhiều người không thể vạch ra một đường lối đúng đắn để đưa doanh nghiệp thoát khỏi thời kỳ đen tối đó. Chính vì vậy, nhà lãnh đạo xuất sắc phải có niềm tin tuyệt đối vào mục tiêu và lộ trình mà họ đã vạch sẵn, luôn nhìn thấy những mặt tích cực trong những khó khăn. Đồng thời, họ cũng phải biết cách truyền đạt và dẫn dắt đội nhóm chinh phục mục tiêu của tổ chức.
Một người lãnh đạo luôn thể hiện sự chắc chắn, họ sẽ ảnh hưởng tích cực đến đội ngũ nhân viên. Điều này cũng cho thấy, nhà lãnh đạo sẽ là chỗ dựa tinh thần vững chắc, khiến đội ngũ luôn thấy an tâm, hy vọng về những tích cực trong những khó khăn sắp tới.
Mục tiêu rõ ràng
Một mục tiêu rõ ràng giúp mỗi người tiến nhanh hơn trên con đường sự nghiệp. Nếu không có mục tiêu, mỗi cá nhân sẽ rất dễ bỏ cuộc khi gặp khó khăn, thử thách. Khi xác định được mục tiêu rõ ràng và đắm chìm vào nó, đó sẽ là một nguồn động lực to lớn giúp mỗi người vượt qua những thời điểm tăm tối trong sự nghiệp. Trong vai trò lãnh đạo, nếu như biết cách truyền đạt mục tiêu đó cho nhân viên, nó sẽ có ý nghĩa khích lệ mãnh liệt để động viên tinh thần, giúp tập thể vượt qua những thời điểm khó khăn trong công việc.
Xác định tầm nhìn dài hạn
Để trở thành một nhà lãnh đạo tài ba, việc có tầm nhìn xa trông rộng là một yếu tố quan trọng và cần thiết. Trên thực tế, có nhiều doanh nghiệp trở nên rối ren, thậm chí là thất bại vì các nhà lãnh đạo không xác định được tầm nhìn, lộ trình để hướng tổ chức phát triển.
Tầm nhìn dài hạn đòi hỏi nhà lãnh đạo hình dung được bức tranh tương lai của tổ chức, biết mình nên làm gì và làm như thế nào. Đồng thời, họ cũng phải giữ vững tầm nhìn và tin vào những gì bản thân đã vạch ra, giúp doanh nghiệp ứng biến linh hoạt trước những biến cố, thậm chí là nguy cơ sụp đổ.
Thích nghi tốt với mọi thay đổi, quản trị khủng hoảng xuất sắc
Thích nghi tốt với mọi sự thay đổi là điều cần thiết để giúp các nhà lãnh đạo điều hành tổ chức, giúp doanh nghiệp sống sót trong bất kỳ hoàn cảnh nào. Ngày nay, sự ổn định dường như đã trở nên lỗi thời, trong một môi trường năng động và liên tục đổi mới như hiện nay. Chính vì vậy, để trở thành một nhà lãnh đạo xuất sắc, mỗi người cần học cách thích nghi với những sự thay đổi và quản trị khủng hoảng một cách xuất sắc.
Tập trung vào sự hợp tác
Một tổ chức gắn kết, san sẻ công việc và cùng đồng tâm hiệp lực để giải quyết vấn đề thay vì cạnh tranh không lành mạnh sẽ phát triển vững mạnh hơn. Nhà lãnh đạo cần phải nhìn nhận được tình hình nội bộ của đội ngũ nhân sự, từ đó điều chỉnh và nuôi dưỡng một môi trường năng động, hợp tác, lành mạnh.
Đề cao tính đa dạng trong tổ chức
Ngày nay, trong các tập đoàn lớn, không có bất kỳ sự phân biệt nào về trình độ, chủng tộc, giới tính, tầng lớp nào. Bởi họ hiểu, càng nhiều màu sắc thì tổ chức càng đa dạng, càng có nhiều ý tưởng độc đáo và mới lạ hơn trong cách giải quyết vấn đề, mang lại nhiều giá trị to lớn hơn cho tổ chức.
Chính vì vậy, nhà lãnh đạo cần đề cao tính đa dạng trong một doanh nghiệp, tạo cơ hội bình đẳng cho tất cả mọi người được nêu lên ý kiến, đóng góp ý tưởng và hình thành một tập thể đa dạng, nhiều sắc màu, gắn kết để tiến tới mục tiêu chung của tổ chức.
Đặt mục tiêu của tổ chức trên cả lợi ích cá nhân
Để trở thành một nhà lãnh đạo được mọi người yêu mến và tín nhiệm, mỗi cá nhân cần đặt mục tiêu của tổ chức lên hàng đầu trong khi thực hiện một dự án hay hoạt động nào đó. Trong nhiều trường hợp, đôi khi mục tiêu của tổ chức đối lập với lợi ích của cá nhân nhà lãnh đạo, lúc đó nhà lãnh đạo cần phải xem xét kỹ lưỡng các quyết định và hành động của mình để đảm bảo rằng chúng không ảnh hưởng đến sự phát triển của tổ chức.
Nhà lãnh đạo cần trang bị những kỹ năng cần thiết
Nhà lãnh đạo phải là tấm gương sáng để nhân viên noi theo, họ phải gây dựng lòng tin và thiện cảm của cấp dưới bằng kinh nghiệm và những kỹ năng xuất sắc. Chính vì vậy, trang bị cho bản thân những kỹ năng cần thiết là rất quan trọng, bao gồm:
- Kỹ năng lãnh đạo: Kỹ năng lãnh đạo là khả năng truyền đạt tầm nhìn và mục tiêu của mình cho nhân viên, đồng thời tạo động lực và khuyến khích họ làm việc.
- Kỹ năng ra quyết định: Kỹ năng ra quyết định là khả năng xác định và đánh giá các lựa chọn có sẵn, sau đó đưa ra lựa chọn tốt nhất cho một tình huống cụ thể.
- Kỹ năng giao tiếp: Kỹ năng giao tiếp là khả năng giao tiếp hiệu quả với nhân viên, đồng nghiệp và khách hàng.
- Kỹ năng giải quyết vấn đề: Kỹ năng giải quyết vấn đề là khả năng xác định và giải quyết các vấn đề một cách hiệu quả.
Kỹ năng tổ chức: Kỹ năng tổ chức là khả năng sắp xếp công việc và thời gian một cách hợp lý.
- Kỹ năng quản lý thời gian: Kỹ năng quản lý thời gian là khả năng sử dụng thời gian một cách hiệu quả để hoàn thành công việc.
- Kỹ năng quan sát: Kỹ năng quan sát là khả năng chú ý đến chi tiết và nhận ra những thay đổi.
Ngoài những kỹ năng trên, một nhà lãnh đạo giỏi cũng cần có những phẩm chất đạo đức tốt như:
- Trung thực: Luôn nói đúng sự thật và giữ lời hứa.
- Trách nhiệm: Chịu trách nhiệm về hành động của mình và của nhân viên.
- Công bằng: Đối xử với tất cả nhân viên một cách bình đẳng.
- Lòng trắc ẩn: Có lòng trắc ẩn sẽ thấu hiểu và đồng cảm với nhân viên của mình.
Lãnh đạo không được sinh ra, mỗi người học được cách lãnh đạo theo thời gian. Có nhiều phong cách lãnh đạo khác nhau, mỗi hình thức đều có thế mạnh và ưu nhược điểm riêng. Một nhà lãnh đạo xuất sắc biết truyền cảm hứng và tạo động lực cho đội ngũ nhân viên hướng đến mục tiêu chung của tổ chức.
